پوسیدگی دندان ( حفره دندان ) شایع ترین بیماری مزمن دوران کودکی در جهان است. حفره های درمان نشده می توانند باعث درد و عفونت شوند که ممکن است منجر به مشکلاتی در خوردن، صحبت کردن، بازی کردن و یادگیری شود. حفره ها سوراخ هایی هستند که در دندان های شما ایجاد می شوند. این می تواند زمانی رخ دهد که باکتری (میکروب) در دهان شما جمع شود. قند موجود در غذا و نوشیدنی به اسید تبدیل می شود که می تواند دندان های شما را از بین ببرد.
پوسیدگی در کودکان شایع است زیرا مسواک زدن دندان آنها سخت است. همه افراد خانواده شما باید به خوبی از دندان های خود مراقبت کنند. افرادی که دارای حفره هستند می توانند باکتری های ایجاد کننده حفره را به نوزادان متولد نشده، نوزادان و کودکان منتقل کنند.
خبر خوب این است که پوسیدگی قابل پیشگیری است. استفاده مناسب از فلوراید می تواند حدود یک سوم (33 درصد) پوسیدگی دندان های شیری جلوگیری کند.
- رعایت بهداشت دهان و دندان در نوزادان
- رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان
- 3 نکته مهم در سلامت دهان و دندان در بارداری
- تاثیر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در بهداشت دهان و دندان در کودکان
- علائم خطر پوسیدگی دندان ها در کودکان
- رژیم غذایی مناسب برای رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان
- ایمنی و مراقبت از دهان و دندان کودکان
- مواردی که باید جهت رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان در نظر گرفت
- سوالاتی که باید از پزشک یا دندانپزشک خود بپرسید
- رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان از دندان های شیری گرفته تا دندان های بالغ
مصرف باندازه فلوراید برای سلامت دندان کودک شما مهم است و به کاهش پوسیدگی در دندان های شیری ( اولیه ) ودندان های بزرگسال ( دائمی ) کمک می‌کند. همچنین می‌تواند باعث سفت شدن مینای دندان و قوی شدن دندان ها شود. اکثر کودکان ماده فلوراید را در آب آشامیدنی دریافت می کنند.
فلوراید معمولا در بسیاری از شهرها و در آب لوله کشی وجود دارد. بعضی ازتسویه کننده‌ها و فیلترهای آب، معمولا فلوراید و مواد معدنی موجود در آب را از بین می برند و برای استفاده مناسب نیستند، که البته هنگام خرید تسویه کننده آب باید به این موارد دقت شود و مقدار درصد از بین بردن موارد معدنی داخل آب بررسی شود.
اگر آب شما حاوی فلوراید نیست، ممکن است کودک شما نیاز به مصرف مکمل خوراکی فلوراید داشته باشد. در این مورد با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا کودک شما به این ماده مفید نیاز دارد یا خیر؟ مصرف بیش از حد فلوراید هم می تواند باعث ایجاد لکه روی دندان شود و برای سلامت دندان کودک شما مضراست و دقت کنید که کودک شما خمیر دندان یا دهانشویه حاوی فلوراید را قورت ندهد.
آنچه والدین باید برای رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان انجام دهند
رعایت بهداشت دهان و دندان در نوزادان
- لثه ها را دو بار در روز با یک پارچه نرم و تمیز صبح بعد از اولین تغذیه و درست قبل از خواب پاک کنید تا باکتری ها و قندهایی که می توانند باعث پوسیدگی شوند از بین بروند.
- وقتی دندان ها در آمدند، حتما مسواک زدن را دو بار در روز و با یک مسواک نرم با پرزهای کوچک و آب ساده شروع کنید.
- در اولین سالگرد تولد کودک خود به دندانپزشک مراجعه کنید تا علائم مشکلات را زود تشخیص دهید.
- با دندانپزشک یا پزشک خود در مورد گذاشتن وارنیش فلوراید روی دندان های کودکتان به محض ظاهر شدن اولین دندان صحبت کنید.
- برای کودکان کمتر از 2 سال، ابتدا با پزشک یا دندانپزشک خود در مورد استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید مشورت کنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان
- دندان های کودکان خود را دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
- به کودک خود کمک کنید دندان های خود را تا زمانی که مهارت مسواک زدن خوبی نداشته باشد مسواک بزند.
اگر کودک شما کمتر از 6 سال دارد، مراقب مسواک زدن او باشید. مقدار استفاده از خمیر دندان در کودکان به اندازه یک نخود می‌باشد و همیشه به جای قورت دادن، آن را به بیرون بریزد. - از دندانپزشک کودک خود بخواهید در صورت لزوم از سیلانت های دندانی استفاده کند.
- آب لوله کشی حاوی فلوراید بنوشید.
اگر آب آشامیدنی شما فلوراید کافی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان ندارد (مقدار بهینه 0.7 میلی گرم در لیتر)، از دندانپزشک یا پزشک کودکتان بپرسید که آیا کودک شما به مکمل های خوراکی فلوراید مانند قطره، قرص یا پاستیل نیاز دارد یا خیر.
3 نکته مهم در سلامت دهان و دندان در بارداری
زمانی که باردار هستید، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های لثه و حفره ها ( پوسیدگی دندان ) باشید که می تواند بر سلامت کودک شما هم تأثیر بگذارد. برای محافظت از دندان های خود این 3 مرحله را دنبال کنید:
- قبل از زایمان به دندانپزشک مراجعه کنید.
- دندان های خود را دو بار در روز مسواک بزنید.
- اگر حالت تهوع دارید، بعداز استفراغ دهان خود را با 1 قاشق چایخوری جوش شیرین در یک لیوان آب بشویید. این کاربه شستن اسید معده و ایمن نگه داشتن مینای دندان کمک می کند.
تاثیر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در بهداشت دهان و دندان در کودکان
بهداشت دهان و دندان در کودکان باید از زمانی که کودک شما نوزاد است ( سن 1 یا 2 سالگی ) شروع شود. شما باید دندان های کودک خود را حداقل دو بار در روز با آب مسواک بزنید. همچنین می توانید کمی خمیر دندان که فلوراید در آن وجود ندارد اضافه کنید. این نوع خمیردندان برای قورت دادن کودک شما بی خطر است.
هنگامی که کودک شما به اندازه کافی بزرگ شد که خمیر دندان را بیرون بیاندازد، می توانید به سراغ خمیردندانی که حاوی فلوراید است بروید. به کودک خود بیاموزید که آن را بین دندان ها، لثه ها و زبان خود پخش کند. از پزشک یا دندانپزشک خود هم بخواهید روش صحیح مسواک زدن دندان های کودک را به شما نشان دهد.
علائم خطر پوسیدگی دندان ها در کودکان
- مشاهده لکه های سفید یا نواحی قهوه ای روی دندان های کودکان
- نیازهای مداوم به پزشک در جهت بیماریهای دهان
- عدم مراجعه به دندانپزشک در دوره های خاص جهت پیشگیری
- زود به دنیا آمدن کودک ( نارس ) یا کم بودن وزن کودک هنگام تولد
رژیم غذایی مناسب برای رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان
کودکانی که مقدار زیادی غذا و نوشیدنی های شیرین می خورند نیز در معرض خطر ابتلا به پوسیدگی دندان هستند. مهم است که انتخاب های غذایی سالم داشته باشید. از مصرف زیاد شکر بپرهیزید. اجازه ندهید فرزندتان نوشابه، آب میوه یا نوشیدنی های شیرین، زیاد بخورد. میان وعده های غذایی و نوشیدنی های شیرین را بین وعده های غذایی محدود کنید.
اجازه ندهید کودک شما شب ها یا هنگام چرت زدن شیشه شیرو آبمیوه بنوشد، زیرا شکر روی دندان ها و لثه های او را می پوشاند. ضمنا خواندن مطلب با عنوان ” 8 ماده غذایی مفید برای داشتن دندان های قوی و سالم ” در این رابطه نیز می توند مفید باشد. جویدن آدامس نیز برای بچه های بزرگتر مناسب است. از فواید جویدن آدامس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تقویت فک
- کمک به تولید بزاق
- شستن دهان از تکه های غذا
- متعادل کننده اسید که می تواند باعث پوسیدگی دندان شود
- نفس تازه
با این حال، آدامس حاوی قند می تواند باعث ایجاد حفره شود. مقدار آدامس قندی را که فرزندتان می جود محدود کنید یا فقط به او آدامس های بدون قند بدهید.
ایمنی و مراقبت از دهان و دندان کودکان
ایمنی بخش بزرگ دیگری از بهداشت دهان و دندان در کودکان است. اگر کودک شما ورزش می کند و در کلاسهای ورزشی شرکت می‌کند، مخصوصا در ورزشهای رزمی باید از محافظ دهان استفاده کند. این یک نگهدارنده نرم و پلاستیکی است که دندان ها و گاهی اوقات لب ها را می پوشاند. این به محافظت از دهان کودک شما در برابر آسیب ها کمک می کند.
نکات سرگرم کننده، سلامت و بهداشت دهان و دندان در کودکان:
- اجازه دهید کودکان هنگام خرید مسواک خود به شما کمک کنند. آنها می توانند رنگ یا شخصیت مورد علاقه خود را انتخاب کنند.
- اجازه دهید کودکان هنگام خرید خمیردندان نیز به شما کمک کنند. آنها می توانند طعم مورد علاقه خود را انتخاب کنند.
- کتاب‌هایی بخوانید یا ویدیوهایی را تماشا کنید که در مورد بهداشت دهان و دندان در کودکان صحبت می‌کنند و این موضوع را ب کودکان خود انتقال دهید.
- از یک تایمر برای اطمینان از مسواک زدن کودکان به مدت 2 دقیقه استفاده کنید. یا آهنگ مورد علاقه خود را برای کمک به پیگیری زمان، پخش کنید.
- به کودکان خود برای مراقبت خوب از دهان و ددان هایشان جایزه دهید. به آنها غذا یا خوراکی های شیرین ندهید، به جای آن چیزی سالم یا ساده مانند تکه های سیب یا یک ستاره طلا جایزه دهید.
- پس از رفتن نزد دندانپزشک کودک خود، یک فعالیت سرگرم کننده برنامه ریزی کنید.
مواردی که باید جهت رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان در نظر گرفت
این طبیعی است که نوزادان شست، انگشتان یا پستانک خود را بمکند. اکثر کودکان تا سن 4 سالگی این عادت را به تنهایی ترک می کنند. استفاده طولانی مدت می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در تراز دندان ها شود. اگر کودک شما بعد از 4 سالگی هنوز عادت مکیدن دارد، با دندانپزشک خود صحبت کنید.
در اکثر کودکان تا حدود 6 سالگی که دندان های دائمی جلویی در می آیند دلیلی برای نگرانی در مورد عادت مکیدن وجود ندارد.
مراجعه به دندانپزشک از سنین پایین به سلامتی دندان های کودک شما کمک می کند. همچنین عادت خوب معاینات منظم دندانپزشکی را در کودک شما ایجاد می کند. اگر کودک شما مرتب دندان درد یا عفونت دندان یا دهان دارد باید دو بار در سال حتما به دندانپزشک مراجعه کنید و یا اگر کودک شما دندان دائمی خود را از دست می دهد، در صورت پیدا کردن دندان آن را در شیر قرار دهید و با خود نزد دندانپزشک ببرید. ممکن است بتواند آن را دوباره وصل کنند.
سوالاتی که باید از پزشک یا دندانپزشک خود بپرسید
- آیا کودک من نیاز به مصرف مکمل های خوراکی فلوراید دارد؟
- بهترین نوع مسواک برای کودک من چیست؟
- آیا کودک من می تواند از دهانشویه استفاده کند؟
- آیا فرزند من در معرض خطر بالای پوسیدگی ددان است؟
- فرزندم هر چند وقت یک بار باید به دندانپزشک مراجعه کند؟
- آیا آدامس جویدن برای فرزندم اشکالی ندارد؟
رعایت بهداشت دهان و دندان در کودکان از دندان های شیری گرفته تا دندان های بالغ
احتمالا تا سن 7 یا 8 سالگی کودک شما برای مسواک زدن به کمک نیاز دارد. تقریباً از این زمان به بعد، آنها می توانند شروع به استفاده از یک مسواک با اندازه بزرگتر کنند. شما باید هر 3 تا 6 ماه یکبار مسواک را عوض کنید. کودکان باید دندان های خود را به مدت 2 دقیقه مسواک بزنند.
نخ دندان کشیدن یکی دیگر از بخش های کلیدی رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان است.
حداقل یک بار در روز به کودک خود بیاموزید که نخ دندان بکشد. برای سهولت در این کار می توانید نخ دندانی را خریداری کنید که دسته دار و برای استفاده کودک شما مناسب باشد. همچنین باید به کودک خود مسواک زدن بر روی زبان خود را آموزش دهید. این به کاهش میزان باکتری در دهان کمک می کند.
نتیجه گیری
بهداشت دهان و دندان در کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است و باید از همان دوران کودکی به آن توجه داشت. پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین مشکلات دندانپزشکی است که می تواند در کودکان نیز رخ دهد. پوسیدگی دندان می تواند منجر به درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان شود.
با آموزش بهداشت دهان و دندان به کودک خود، می توانید به حفظ بهداشت دهان و دندان در کودکان در طول زندگی کمک کنید. در اینجا چند نکته مهم برای بهداشت دهان و دندان در کودکان آورده شده است:
- مسواک زدن دو بار در روز به مدت دو دقیقه با خمیر دندان حاوی فلوراید
- نخ دندان کشیدن روزانه
- مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن دندان ها
در صورت مشاهده هرگونه مشکل در بهداشت دهان و دندان در کودکان، باید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید. با رعایت این نکات ساده، می توانید به کودک خود کمک کنید تا از دندان های سالم و زیبا برخوردار باشد.
